Vertraagde woede

Enige tijd geleden schreef ik een column toen een gerenommeerd weekblad, dat VrijNederland toch pretendeert te zijn, meende een uitgave te moeten wijden aan de vraag wat typisch Nederlands is. De aanleiding daartoe was de ‘normen & waarden’ campagne van ons geachte staatshoofd, JPdeMP. Wij werden toen geacht te gaan stemmen in een referendum waar geen hond ook maar iets van snapte.

Het kinderlijke, naïeve zo je wilt, van Amerika komt door de globalisering boven drijven. De armoede aan culturele voedingsbodem voor de ontwikkeling van nuance, het gebrek aan geschiedenis en oorspronkelijk besef van eigenheid van het Noord-Amerikaanse continent behoorden blijkbaar niet tot het waarnemingsveld van de MP en de nieuwe secretaris-generaal van Nato en dus kropen zij als schooljongens door het stof voor een macho warlord. De diepgang van een kopje thee is verheven tot norm, en de waarde daarvan word met geweld tot doorslaggevende factor verheven.

Anderzijds kun je je afvragen wat een regio als Nederland op zowel Europees als globaal niveau nog voor betekenis heeft. Een minister die zeurt over parodieën op het koningshuis en zich opwind over het verval van zijn normen en waarden kan zich niet permitteren een economisch instituut als Nederland te conformeren aan de door middelmatigheid van ‘wereldmachten’ gedomineerde globale markten. De bilspleet van een acteur likken die speelt dat hij de leider van Amerika is valt niet te rijmen met de opwinding die je creëert door te verkondigen dat je hecht aan traditionele normen en waarden. Nederlandse jongens naar een door Amerika gekolonialiseerd land sturen heeft geen pas als je als samenleving het Poldermodel predikt. Als je niet begrijpt dat die wereldmarkt niet beheerst word door landen of door staatkundige ideeën, maar door multinationale bedrijfsvoering, dan heb je in je wijdse Nederlandse opvoeding iets gemist. Bijvoorbeeld dat de allereerste Multinational ter wereld de VOC was, en hoe die ontstond, hoe zij functioneerde en wat de impact van die idee was. Vanuit het gezichtspunt van iemand als een Nederlands staatshoofd een niet onbelangrijk gegeven, toch?

De stampij over de parodie op het koningshuis en de uitspraken van de MP die destijds volgde illustreert de onmacht van het instituut politiek over andere instituten, zoals de media, en eigenlijk alle andere instituten, of het nu de landbouw, de industrie, economie, politiek, cultuur en zo meer is. De politiek heeft geen enkele invloed in het dagelijkse leven, tenzij haar ideeën met dwang en het nodige geweld worden opgelegd.
Het illustreert vooral dat het iedereen worst zal zijn, we kankeren wel, maar als het er op aan komt is de enige mening die telt de eigen mening. Niet gehinderd door enige kennis van welke zaken dan ook meent elke hufter die naar Hart van Nederland kijkt zich een mening te kunnen permitteren over welk onderwerp dan ook. Als je diezelfde idioot vraagt wie er een muur ken metselen, of wie het plaatwerk van een auto ken lassen, schreeuwen zij in koor dat zij, en niemand anders, dat kennen. Als een schrijver, of een schilder of een van die andere figuren die filosoferen over het leven en de mensheid, die pretentie heeft worden zij uitgelachen.
Enerzijds laten zij de ideen over waar het met de maatschappij naar toe moet aan een zogenaamde politicus over, en vervolgens menen zij zich een mening te kunnen vormen om te kunnen stemmen over die keuzes. Als je kunt ademhalen mag je stemmen, niet gehinderd door welke kennis dan ook. Je mag toch ook in een auto rijden? Je mag je bezatten, je mag neuken en een kind op de wereld zetten. Ook daarin word je niet gehinderd door kennis van zaken, dus waarom zou je om te kunnen stemmen iets moeten leren? Ik heb toch al een boek?! Iets weten of kunnen, iets leren is een verloren kunst, en op z’n best verworden tot een manier om geld te verdienen zodat je ken kopen wat je meent dat je vrijheid biedt.
Eindeloze bevestigingen dat alles te koop is. Dat is prima, zolang je je realiseert wat je aan het doen bent. Aan het eind van de rekening moet je niet gaan kankeren dat je ergens onderweg de normen of de waarden van je opa hebt verloren door een idioot die deze net zo onnadenkend met voeten treed. Of je blanke buurman nu papiertjes morst op de straat waar jij boodschappen doet of de getinte kleindochter van de schoonmaker van jouw opa die een doekje om haar hoofd meent te moeten dragen om haar identiteit te behouden. Want die ander heeft misschien andere normen, maar elk mens heeft dezelfde waarden.

Als we dat onderscheid uit het oog verliezen zijn we allemaal verloren.

Who's on first...

Mensen lijken maar niet in staat met elkaar te communiceren. Woorden schieten steeds weer tekort. De kunst is er om te kunnen lachen...